Read in English.

May nakakagulat na lumalabas sa aking mga social media feed nitong mga nakaraang linggo. Nagkaroon ng mga debate tungkol sa papel na ginagampanan ng hustisya, o higit na partikular na hustisyang panlipunan sa buhay ng simbahan. Ito ay palaisipan sa akin dahil sa nakalipas na mga taon ang katarungang panlipunan at mga kaugnay na isyu ay naging sentro ng aking buhay at ministeryo. Ngunit sa palagay ko ay hindi ito palaging para sa akin. Naaalala ko maraming taon na ang nakalipas nang una kong marinig ang mga salitang “social gospel” na nagtataka kung ano ang ibig sabihin nito at kung bakit ito itinuturing na mahalaga sa ilan ngunit hindi mahalaga sa iba. Ang paunang pag-uusisa na ito ay humantong sa akin sa isang landas patungo sa pagbuo ng mga praktikal na teolohiya na tumutulong sa simbahan na makisali sa lipunan.

Naisip ko na ito ay maaaring isang magandang lugar upang ipaliwanag nang kaunti kung bakit nararamdaman ko na ang mga simbahan ay dapat na kasangkot sa mga ministeryo ng hustisya, kabilang ang kung ano ang sinasabi ng bibliya tungkol sa kanila, kung paano sila mabibigyang-diin ng simbahan, at kung paano sila tunay na nagpapakita kung sino ang Diyos. Sasamahan mo ba ako sa aking pagpapaliwanag?

Pagbibigay ng kahulugan sa Katarungang Panlipunan.

Una, magsimula tayo sa pagtukoy sa ating mga termino para lahat tayo ay nasa iisang pahina at matiyak na pare-parehong isyu ang pinag-uusapan natin. Ayon sa Oxford English Dictionary, ang ibig sabihin ng “sosyal” ay “may kaugnayan sa lipunan o sa organisasyon nito” at “hustisya” ay nangangahulugang “makatarungang pag-uugali o pagtrato.” Kapag pinagsama natin ang dalawang salita, nakakakuha tayo ng “katarungan sa mga tuntunin ng pamamahagi ng kayamanan, pagkakataon, at mga pribilehiyo sa loob ng isang lipunan.” Iyan ay tila medyo prangka bukod pa sa tila isang magandang ideya, hindi ba? Mukhang tinutugunan din nito ang isang serye ng mga isyu na binanggit din sa bibliya.

Ang hustisya sa Bibliya.

Mababasa natin sa Bibliya ang tungkol sa hustisya bilang pagtulong sa mga balo, mahihirap, at dayuhan.

Narito ang ilang ideya at talata (mula sa 443 na talata sa Bibliya na nagbabanggit ng hustisya) na maaari nating makipag-ugnayan pagdating sa hustisya:

Nais ng Diyos na alagaan natin ang mga biktima, mapang-api, pagsasamantala, mga ulila, mga balo, at mga inosente na pinatay: Malinaw na sinasabi sa Jeremias 22:3, “Ito ang sabi ng Panginoon: Mangangasiwa ng katarungan at katuwiran. Iligtas ang biktima ng pagnanakaw mula sa kamay ng kanyang nang-aapi. Huwag pagsamantalahan o lupitin ang dayuhan, ulila, o balo. Huwag magbuhos ng inosenteng dugo sa lugar na ito.”

Nais ng Diyos na magbayad tayo ng makatarungang kabayaran: Jeremias 22:13 “Nakakaawa ka Jehoyakim, nagtayo ka ng iyong palasyo sa pamamagitan ng masamang paraan. Pinagtrabaho mo ang iyong kapwa nang walang sweldo.”

Ang Diyos ay interesado sa mahihirap, at sa pagiging patas sa ekonomiya: Ezekiel 18:17 “hindi siya gumagawa ng masama at hindi nagpapatubo sa may utang sa kanya, tinutupad niya ang mga utos koʼt mga tuntunin, ang taong itoʼy hindi mamamatay dahil sa kasalanan ng kanyang ama. Patuloy siyang mabubuhay.”

Nais ng Diyos na unahin natin ang hustisya sa buong buhay natin: Amos 5:24 “Sa halip, nais kong makita na pinaiiral ninyo ang katarungan at ang katuwiran na parang ilog na patuloy na umaagos.”

Ipinakita sa atin ng Diyos kung paano isama ang pantay na paghahati ng ari-arian sa ating mga sistema. Ang Lupang Pangako ay hinati sa mga yunit ng lupain ng tribo na nilayon upang manatili sa bawat pamilya magpakailanman.

Ipinakita sa atin ng Diyos ang isang paraan upang maisama ang pagpapatawad sa utang sa ating mga sistema. Mayroon ding kakaibang sistemang ito na tinatawag na Taon ng Jubileo. Tiniyak ng taon ng Jubileo na ang mga panggigipit sa ekonomiya na naging dahilan upang ibenta ng mga tao ang kanilang mga ari-arian o maging ang kanilang mga sarili ay makakakuha ng ginhawa kada 50 taon. Ang kagiliw-giliw na tandaan ay na, habang ang bibliya ay nagtatala ng promulgasyon ng batas na ito, hindi namin nabasa kung paano ito aktwal na ipinatupad.

Binanggit ni Jesus ang kanyang pangunahing layunin bilang nakatuon sa mga dukha, bilanggo, bulag, at makasalanan. Ito ay pinakamalinaw na sinabi sa kanyang unang sermon sa Lucas 4, kung saan sinipi niya si Isaiah. Nakikita rin natin ito sa kanyang patuloy na pagbibigay-diin sa mga bagay tulad ng pagpapagaling sa maysakit, pagbangon ng patay, pagpapakain sa mga nagugutom, at pagdidisipulo sa mga maniningil ng buwis, mga kalapating mababa ang lipad, at mga makasalanan.

Hindi ko alam tungkol sa iyo ngunit para sa akin ang bibliya ay interesado sa “katarungan sa mga tuntunin ng pamamahagi ng kayamanan, pagkakataon, at mga pribilehiyo sa loob ng isang lipunan.”

Ang Pag-aalis ng Kahirapan bilang Social Agenda ng Simbahan.

Binanggit din ng Bibliya ang kakaibang sitwasyon ng mga mahihirap na laging kasama natin ngunit wala nang dukha sa atin. Sinasabi ng Deuteronomio 15:4, “Kailangang walang maging mahirap sa inyo sa lupaing ibinibigay sa inyo ng Panginoon na inyong Dios na inyong aangkinin, dahil tiyak na pagpapalain niya kayo,” Pagkaraan ng ilang mga talata, mababasa natin sa v11: “Hindi maiiwasan na may mahihirap sa inyong bayan, kaya inuutusan ko kayong maging lubos na mapagbigay sa kanila.”

Kaya, sa isang banda ay palaging may dukha sa lupain ngunit sa kabilang banda ay hindi dapat walang mahirap sa lupain. Ang parehong mga talata ay hinihikayat ang iba na tumulong sa pag-alis ng kahirapan sa pamamagitan ng pagkabukas-palad at maging ng Jubileo. Ito ay, ayon kay Dr. Jun Vencer, ang evangelical agenda.

Ang mas kumplikado sa atin ngayon ay ang kahirapan ay hindi lamang pang-ekonomiya. Sa katunayan, sa ulat ng Asian Development Bank tungkol sa kahirapan, natuklasan namin na ang kahirapan ay may labing-apat na pangunahing tagapagpahiwatig, isa o dalawa lamang sa mga ito ay pang-ekonomiya. Nagbibigay iyon ng sapat na pagkakataon para sa simbahan na makisali sa mundo sa ilang antas, kabilang ang pangunahing kaligtasan, seguridad, at pagpapagana.

Simbahan bilang sentro ng Diakonia.

Higit pa rito, ang pangunahing pagkakakilanlan ng simbahan ay nasa tungkulin nitong diakonia, na paglilingkod sa Diyos at kapwa. Kasama sa serbisyong ito ang mga bagay na may label dito bilang “katarungang panlipunan” ngunit siyempre higit pa doon.

Iyon ang dahilan kung bakit ang simbahan sa buong panahon ay nababahala sa mga bagay na inaalala ng Diyos – mga ulila at mga balo, pagpapakain sa mga mahihirap, pagpuna sa mga kasalanan at kasamaan ng lipunan — at kung bakit ito ay tumutulong sa panahon ng natural na kasamaan tulad ng mga bagyo at lindol, gayundin ang pagtulong sa mga tao harapin ang kanilang sariling mga personal na bersyon ng kasamaan.

Hindi ako sigurado kung ano ang nangyari sa kasaysayan ng simbahan o sa pag-unlad ng teolohiya na nag-akay sa simbahan palayo sa mga katotohanang ito.

Lahat ng Katotohanan ay Katotohanan ng Diyos.

Ang isa sa mga isyung nakita kong itinaas ng iba ay ang katarungang panlipunan ay maaaring nasa tamang lugar ang kanyang puso ngunit dahil si Jesus ay hindi bahagi ng equation ito ay hindi biblikal. Ito ay isang magandang panahon upang pag-usapan ang tungkol sa isang ideya na una kong narinig sa Canadian Baptist Seminary (napakaraming taon na ang nakalipas). Medyo matagal bago ko na-appreciate ang sinasabi nito. Ang ideya ay na “lahat ng katotohanan ay katotohanan ng Diyos.” Ito ay hango sa dalawang katotohanan sa Bibliya: Si Jesus ay sinasabing ang … “katotohanan” at si Satanas ay sinasabing “Ang ama ng kasinungalingan.” Ibig sabihin, kung ang isang bagay ay totoo, ito ay mula sa Diyos, anuman ang pinagmulan. Ang ibig kong sabihin dito ay kahit na hindi ito tahasang mula sa Bibliya maaari pa rin itong maging totoo. Nangangahulugan din ito na kung ito ay mali, kung gayon ito ay mula sa diyablo.

E ano ngayon?

Ang ibig sabihin ng lahat ng ito ay kailangan nating gumugol ng oras sa pagtutok sa mga tamang bagay. Pinaghihinalaan ko na maraming mga Kristiyano na tutol sa hustisyang panlipunan ay gayon dahil ang mga nagsasagawa ng katarungang panlipunan ay gumagawa ng isang mas mahusay na trabaho ng pagiging simbahan kaysa sa simbahan! Kami bilang simbahan ay nakatutok nang napakatagal sa buhay sa kabilang buhay na kung minsan ay hindi namin pinapansin ang buhay dito at ngayon. Nakikita natin ito sa ating paraan ng pag-eebanghelyo — “Kung mamamatay ka ngayon alam mo ba kung saan ka pupunta?” Binabalewala nito ang ideyang “Kung ipagpapatuloy mo ang iyong buhay ngayon alam mo ba kung paano mo ipapakita ang pag-ibig ng Diyos sa mundo?”

Mga tainga ng Diyos.

Nais kong tapusin ang lahat sa pamamagitan ng pag-iisip kung paano, sa Exodo 3, mababasa natin ang tungkol sa pagdinig ng Diyos sa mga daing ng Israel para sa katarungan at pagsisimula ng mga aksyon na kalaunan ay humantong sa kanilang pagtakas mula sa Ehipto. Kaya naman ang pamagat ng post na ito ay natutong makinig sa pandinig ng Diyos.

Napagtanto ko na hindi lahat ay maaaring sumang-ayon sa aking pananaw sa katarungang panlipunan at sa simbahan. Kung mayroon kang ibang pananaw, gusto kong basahin ang tungkol dito sa mga komento sa ibaba. Gusto kong marinig lalo na ang iyong opinyon sa kung ano ang sinasabi ng Bibliya tungkol dito.

Kung may nakita kang kapaki-pakinabang sa alinman sa mga ito, mangyaring huwag kalimutang i-follow at i-like ang blog na ito.

Tandaan na ang pagbabahagi ay ginagawa ng mga kaibigan!

Larawan ni Nawartha Nirmal sa Unsplash.